lunes, 25 de mayo de 2020

Aseavella / Seavella


Ayer, dando un paseo confy con mi buen amigo Pancho Gallego, en nuestra correspondiente franja horaria y con nuestras mascarillas homologadas, pasamos a recorrer la zona baja de San Pedro de Visma, que todavía conserva rincones bien bonitos. Topamos con el cartel que anunciaba la Rúa Seavella, y aquí comenzamos a especular sobre el significado del microtopónimo.

Según su experta opinión, siempre muy ajustada a la realidad del paisaje cultural, podría indicar que en el lugar hubo una seara vella.

Por mi parte, yo me inclinaba más bien por una acea vella (con seseo), uno de esos molinos movidos por agua, como el de Acea da Ama. Cerca del Seavella de Visma pasaba O Río, hoy canalizado, que  desembocaba en la zona de San Roque de Fóra; así que ya teníamos el agua necesaria para mover la acea, aunque no localizamos evidencias de ninguna. Existe un Aceavella en San Pedro de Viveiro (Lugo)

Otra posible etimología entroncaría con toponimia como Ceadella, Siradella, A Sidá... todos provenientes del latín civitatem / *civitatellam, "ciudad, ciudadela". De civitatem vetulam pasaríamos a un supuesto *A Si(d)a Vella > Aseavella, también con seseo y caída de la oclusiva dental sonora intervocálica. Una ciudad antigua, de la que sí existen evidentes vestigios en el poblado de Visma.

En un documento de 1809 se nos informa indirectamente de que en Coruña hubo seseo explosivo (en posición inicial de sílaba): el alcume de una vecina de la villa era "La Teselana" (tecelana, tejedora). Con este dato, el aparente problemilla de ver en SEA- una pronunciación seseante en una zona donde ya no existe más que el seseo explosivo, queda resuelto.


Unha das mencións ó sitio de Persebeira, no Libro Real de Leigos (Visma) de meados do século XVIII, no que tamén aparecen outros casos como "Cayetana de Bousa" e "Serjeira" (= Cereixeira).


3 comentarios:

Nusumaru dijo...

E si esa "A Seavella" viñera dunha "A Secavella" cun sentido de "Camiño vello" o mesmo cas nosas "Aradas vellas"?.

Andregoto Galíndez dijo...

E de onde sae o "seca"? No sentido hidronímico como Río Seco, que podería ser tautolóxico, se é unha raíz prerromana SEK, "canle", conserva o son oclusivo sordo sen sonorizar.

Nusumaru dijo...

"E de onde sae o "seca"?"

Pois sí, no "siccum" do "insulae Siccae" (S.IX) > Sias (S.XII) > Sies (S. varios) > hoxe o Cies oficializado, sin que teña claro si é por ceceo ou por ultracorreción, penso co primeiro. Eiqui tamén hai perda da consoante: Sias [Siccae]

"A Seca"...tiña en mente o árabe clásico "sikka" : camiño. É un topónimo viario e como exemplo pódese ver na "Vía Augusta". E na Galiza tamén atopamos algún.

Habería que ver si por esa "A Seavella" pasa un vello camiño.