Modelo de ocupación territorial de Galicia dende a Prehistoria

 Divisoria de augas (Camiño Real) das bacías dos ríos Mero e Tambre no entorno de Cabrui (Mesía).

Os cordais que constitúen as divisorias de augas forman ó mesmo tempo as únicas vías de comunicación natural, que permiten o desprazamento seguro sen atravesar os ríos. Neste caso, baixan por cada vertente os tributarios do Mero (ó norte da liña laranxa) e do Tambre (ó sur da liña); no mapa temos sinalado o Samo (tributario do Tambre pola dereita).

Entre cada dous regos que baixan da divisoria adoita situarse un asentamiento complexo pazo - castro, de orixe gandeiro neolítico ou epipaleolítico. Como se ve, o complexo é sempre dependente da traza do camiño natural ou Camiño Real (paso dos grandes herbívoros). De feito, o patrón de distribución é tan recurrente que permite a identificación continuada de novos asentamentos prehistóricos, como o que atopamos e sinalamos no mapa baixo Vilardevesa. Aínda que hoxe é un castro moi esvaído, a microtoponimia e o mapa do Vóo Americán de 1956-57 garanten a súa inclusión no conxunto dos castros de Galicia.

Podemos aventurar, entón, que o modelo de asentamento poboacional de Galicia, o modelo tradicional, afunde as súas raíces no sistema das bacías hidrográficas do país, constituíndo un tipo de asentamento que se vertebra ó longo dos camiños naturais das divisorias de augas; como hoxe se vertebran tantos pobos ó longo das novas vías de comunicación. Porén, parece recomendable preservar esta importantísima testemuña do noso pasado máis remoto, os alicerces dun modelo de asentamento ancestral que flúe có territorio, que se modela sobre el respetuosamente. Cecais único.