Gundar e a batalla dos montes Nervasos

Ten Pondal algún poema adicado ó "noble Gundar", nome tomado da toponimia galega, rica en estratos pertencentes a diversas linguas. Dubidamos de que o poeta soubese a etimoloxía certa deste antropotopónimo, e supomos que foi escollido por razóns estéticas e pola súa mítica resonancia.

A etimoloxía de Gundar (Laxe) ou Gondar (Lugo), en contra das aproximacións que se teñen feito a partires do sonsonete, propoñendo directamente o antropónimo xermano Gontarius ou Guntarius, formado da raíz xermana *gunþi, "loita" (Nicandro Ares; Piel), é ben distinta:

Nos dous rexistros seleccionados da base de datos do CODOLGA (século XII) podemos ver a evolución do topónimo dende Wandalar a Gundaar, de onde saen sen dificultade os actuais Gundar e Gondar. Partimos pois, aínda que pareza incrible, do nome propio Wandalarius ou Vandalarius (1), que terían levado os posuidores ou fundadores das vilas de Gondar en Lugo, preto de Romeán ("Rimian" nos textos medievais), e da de Gundar en Laxe.

Do xogo "European War 7 Medieval  - Batalla dos montes Nervasos".

O nome Vandalarius ten significado referencial, é dicir, é máis que un nome propio (que aínda que etimolóxicamente tivesen significado se empregan só con valor denotativo). Vandalarius é un título, pois significa "o que derrotou ós vándalos". No contexto das invasión xermanas da Gallaecia dito título ten o seu completo encaixe na derrota histórica dos vándalos asdingos no 419, cando asediaron ós suevos nos montes Nervasos e acudiu o exército imperial no seu auxilio. Supomos polo tanto que foi a partires do momento da expulsión dos vándalos da Gallaecia (419) que o alcume cobrou a súa razón de ser, e que os topónimos Gundar / Gondar son lembranza directa daquela derrota, correspondendo a vilas fundadas por guerreiros que participaron naquela contenda histórica.

(1) Carlos Vázquez García na súa tese de doutoramento sobre a Toponimia do Concello de Lugo (2014) ten notado tamén o étimo, mais non acerta a expoñer o significado do antropónimo Vandalarius e limítase a dicir que está "formado a partir de WANDAL-, gót. wandjan ‘volta, volver’ ou wandus ‘ferida, puñalada’ e tamén ‘vía, camiño’".