Ferrol en Terranova

 

Mapa de Terranova de Pierre Detcheverry, 1689 (BNF).

Arriba e sinalado cunha frecha amarela, Ferrol.

Aínda que non se trata dun novo achádego, pois xa era coñecido que o topónimo Ferrol aparecía en Terranova desde o estudo de Egaña Goya de 1993, nós discrepamos da explicación da autora sobre a súa presenza nos caladeiros de Newfoundland: "Ferrol, aunque no se trate de una denominación vasca, parece ser que era de uso exlusivo de los vascos, pues aparece en la costa NW de Terranova, con la aclaración por parte de Detcheverry de que también le llamaban Etchaire Portu" (Egaña Egoya, "Los puertos vascos del Golfo de Bizkaia. Reutilización de sus nombres en las pesquerías del Atlántico Norte. S. XVI y XVII", 2007).

Parécenos excesivo pretender que toda a antiga toponimia de Terranova fose levada e implantada polos vascos, incluso a que non era vasca, como Ferrol ou C. de Raz (no estremo sur), sendo os galegos e bretóns tamén baleeiros.

Noutra fonte que temos atopado pola nosa conta, a memoria manuscrita de Planthion (1710) sobre a cuestión da pesca de balea e bacallao en Terranova e o descubrimento desta illa e Canadá por parte dos mariñeiros vascos de Saint Jean de Luz, non atopamos entre os topónimos de Terranova ós que o autor atribúe orixe vasco nin rastro do nome Ferrol: Ophor Portu, Portu Choa, Amuyts, Biarrits, Cap de Grat, Cap de Ray, Cap Breton, Gran Baya... Pensamos que non chega a atribuír orixe vasco ó topónimo Ferrol porque non pode, e así di que os vascos deron "des noms en leur langue à la plus part des ports de ce golfe [San Lourenzo]" (Planthion, na Collection Margry da BNF, vol. adicado ós Voyages de découvertes).

Na toponimia de Terranova aínda se conserva o nome de Ferrol nos lugares de Old Ferolle Island, Old Ferolle Harbour e New Ferolle no estreito de Belle Isle que da paso ó Golfo de San Lourenzo. Pode observarse que a topografía do estreito lembra a característica entrada da Ría de Ferrol; por iso probablemente os mariños galegos que chegaron a Terranova déronlle o nome de Ferrol.

"Le détroit de Belle-Isle et partie des cotes de l'Isle de Terre Neuve" por Jacques-Nicolas Bellin, 1753.

(C) BNF.