No centro da imaxe, Castelo da Raíña, baixo Ancado (Monterredondo - Padrenda).
Recuperamos e normalizamos o nome do castelo, que ven na folla catastral do Visor PBA como "Castillo da Reina". Podemos explicar o seu nome relacionándoo coa lenda do veciño Castelo da Raíña Loba (Covas - Os Blancos), recollida por Xabier Moure Salgado:
"O alcume de Raíña Loba púxollo a xente merecidamente, xa que a raíña era cruel, mala, os veciños tíñanlle moito medo. Apenas podían dispoñer do que con tanta suor lles proporcionaba a terra, obrigándoos a levarlle todos os días un xato, unha ovella e un porco. Quen se negaba a entregarlle o tributo era asasinado, ademais de lle queimar a casa e as colleitas. Mais eran tantos os abusos que un bo día, fartos, xuntáronse os veciños de Pexeirós e acordaron rematar con aquelas tropelías e unha noite asaltaron o castelo, matando aos seus moradores que estaban a durmir. Non se sabe moi ben como morreu a muller, uns din que foi morta polo ferro, outros que, ao vérense acurralada, suicidouse, lanzándose dende o alto da torre. Daquel suceso quedou unha copla: Fidalgos de Pexeirós / matastes á Raíña Loba / Fidalgos quedastes vós" (Patrimonio Galego: Castelo da Raíña Loba, 2014).
Trátase dunha lenda ben interesante por conservar a lembranza do ritual indoeuropeo da suovetaurilia (sacrificio dun porco, unha ovella e un touro), que os romanos adoitaban ofrecer ó deus Marte. Na lenda de Os Blancos o sacrificio (tributo) destínase á figura mitolóxica da Raíña Lupa, e deste xeito pódese albiscar o seu carácter de antiga divindade pagá.
O Castelo da Raíña de Ancado, cecais castro, pola súa situación no cóbado dun río, logo transformado en campamento romano que perdurou como castelo ata a Alta Idade Media, pode vencellarse ás vías de comunicación romanas que viñan de Castro Laboreiro por Azoreira, polo Porto dos Cabaleiros (lembranza do paso frecuente dalgunhas cohortes equitatas?), e a que proviría do próximo campamento romano de Lamas do Mouro (Portela de Pau, Verea - Castro Laboreiro) pasando polo Leboreirón ou polo monte do Covelo. Neste sentido pode consultarse o traballo de Cástor Pérez Casal e Xosé Ramón Estévez Pérez (Camiño Xacobeo miñoto-ribeiro, 2010), que trata deste trazado viario romano e a súa reutilización como camiño de Santiago e transfronteirizo.
Castelo da Raíña no cóbado do río, cos seus dous fosos sinalados cos números 1 e 2.
No hay comentarios:
Publicar un comentario