No monte Ghalo / *Xalo, no límite das parroquias de Celas (Culleredo) e Meirama (Cerceda), os amigos Manuel Ruibal e David Chas, veciños de Rodís e Carral, veñen de atopar nas Brañas do Torreiro o que consideramos un petróglifo de termo ben interesante. Non nos cabe dúbida do seu carácter de lindeiro, pois sitúase na liña recta imaxinaria que separa as parroquias anteditas, e que vai da Pedra Mazafacha ata a de Santa Marta. Podemos seguilo polo Catastro de Ensenada (libriño do deslinde da parroquia de Celas): "de aquí a la piedra Mazafacha, y va en derechura al foxo y ojo de la fuente de las Brañas do Torreiro, piedra de Santa Marta, de esta a Carballo Soo...".
Pola complexidade do gravado aventuramos a posibilidade de que se estea a representar un mapa esquemático do deslinde neste punto en concreto. No suposto mapa teríanse dibuxado, entre outros, os elementos da paisaxe que no Catastro de Ensenada se describen como "foxo y ojo de la fuente de las Brañas do Torreiro", hoxe probablemente desaparecidos. Parécenos intuír grafías compatibles con estes dous elementos: de fondo o esquema do chan atravesado por unhas liñas que converxen (foxo) e que van cara unha estrutura composta por uns cadrados sobrepostos (parcelario) rematada por un semicírculo (ollo da fonte).
O petróglifo e a rocha onde está gravado serían, entón, un tipo de término dos denominados, segundo os gromáticos romanos, cursorios. Os cursorios non son términos por se mesmos, pois sucede que neles se indica en esquema ou mediante símbolos un elemento da paisaxe próximo que é o verdadeiro límite: neste caso mediante o suposto mapa gravado nel se estaría a reflictir que o ollo da fonte e mailo foxo eran os verdadeiros elementos que marcaban os límites territoriais.
Parécenos moi relevante o achádego, pois ven corroborar a hipótese de que algúns petróglifos foron mapas do territorio.
No hay comentarios:
Publicar un comentario