Ó ser un topónimo único presenta algunha dificultade para ligalo á etimoloxía que propón José Agra ("Acerca del infrecuente origen del apellido Bernadal", Estudios Mindonienses, 2022), na que o considera un fitotopónimo procedente do celta *VERN-, "amieiro", moi frecuente na toponimia francesa pero inexistente na nosa.
A única posibilidade etimolóxica que lle vemos é relacionalo coa familia da toponimia relativa ós pastos e refuxios de inverno para o gando: Invernadeiro, Invernal, Invernegas, Invernego, Invernés, Embernallas, Embernallúas. Na Idade Media rexístrase o topónimo de Navia como "hiuernalias": "offero ad hunc locum Sanctum omnem meam rem et mea hereditate prenominata, id est: in Nauia hiuernalias media" (ano 1091). E o de Ribeira de Piquín como "Iuernego" (ano 1087). Son derivados do latín hibernum, "inverno", como el topónimo occitano Uvernet (v. "Le four", no blog Vous voyez le topo - 7/2/2021).
Para o caso de Bernadal supomos a perda (aférese) da primeira sílaba átona, a partir da forma derivada invernada, recollida por Eladio Rodríguez como referida á "estación de inverno". De invernada, segundo a nosa opinión, se tería formado *(In)vernadal > Bernadal, para indicar o lugar onde se establecería o asentamento estacional para pasar a tempada máis fría. No léxico do Brasil aínda se conserva o sentido de invernada e invernagem como "ato de invernar; recolher o gado a uma invernada", quedando claro que houbo terras chamadas invernadas destinadas, pola súa especial cualidade temperada e dotacións, a acoller o gando nas épocas máis frías do ano (Enciclopedia agrícola brasileira, 1995).
O mantemento durante un milenio das Embernallas de Navia e o Invernego de Ribeira de Piquín indica que seguramente no noso territorio estes lugares foron reductos que as grandes mandas de hervíboros xa virían usando dende a prehistoria, seguindo o seu instinto: "Onde a vaca branca vaia face-la súa enfoscada, eilí iremos nós a face-la nosa mallada" (Aquilino Poncelas Abella: "Os Contos populares do Bierzo", 1993).
No hay comentarios:
Publicar un comentario