domingo, 30 de junio de 2019

Angueira (Rois) y L'Angliru (Riosa)

Castro Lupario (Rois) con su pazo anexo: Pazo de Angueira de Castro. (C) Visor PBA de la Xunta.

Como estamos viendo en esta serie de entradas, existe una estrecha relación entre los asentamientos castreños y los pazos (indoeuropeo *palatio, "aprisco, redil para el ganado). La relación de contigüidad persistente nos lleva a considerar los pazos galaicos como dependencias ganaderas de los castros, y esto se evidencia constantemente a través de la toponimia. En el caso del Pazo de Angueira do Castro la propuesta más verosímil, sinónima de la que propusimos para Vidueiro < vitularium, "becerreira", es el latín *annicu(l)ariam, un derivado de anniculus, "año, cordero o becerro de un año". También hemos visto en la periferia de los castros algún Anellada, colectivo posiblemente formado a partir de un romance arcaico *anello < de anniculus, como de vaca - vacada: "una uaca tenrraria et unum almalium et unum anelium [< agniculum]" (año 1259, Toxos Outos: CODOLGA).

Sobre el topónimo asturiano, L'Angliru o L'Angleiru, dice Xulio Concepción que era "la explanada de pradera en pando que culmina L'Aramo por la vertiente riosana de Viapará. Dicen los vaqueros que antes el nombre incluía toda la hondonada en torno al bebederu y chaguete actuales: lugar muy codiciado por el ganado para el sesteo veraniego" (Diccionario etimológico de toponimia asturiana). Se trata por lo tanto, de un prado para ganado vacuno, anniculos; no guarda relación, por lo menos en estos casos, con el término latino angulum que sugiere el autor, una vez que descarta totalmente desde el principio de su exposición, que pueda haber algún vínculo con las anguilas.

4 comentarios:

Nusumaru dijo...

Curioso, siempre lo hacía de un lat. "angustus". Interesante.

Andregoto Galíndez dijo...

Normalmente faise derivar de angulum, aínda que ás veces ten que ver cás anguías "et in nassarios quos uocitant Anguileira". Hai que ter en conta o contexto topográfico e o tipo de terras para adoptar unha ou outra etimoloxía.

carlos prieto dijo...

Vidueiro derivado de vitularium. Nos pilla moi de sorpresa.

Andregoto Galíndez dijo...

Si, podería ser un recinto para becerros, ou ben unha árbore. Teño falado en detalle aquí https://arqueotoponimia.blogspot.com/2019/06/vidueiro.html